İsrail’in Gazze’ye yönelik ablukası ve başta hastaneler olmak üzere sivilleri hedef alan saldırıları sürerken, Türkiye’den İsrail’e demir çelik, gıda ve petrol gibi ürünlerin sevkiyatı aralıksız devam ediyor.
Türkiye’den İsrail’e her gün ortalama 7 gemi dolusu mal gönderiliyor. Cihan’ın dünya çapında gemi trafiğine yer veren marinetraffic’te kayıtlı bilgilerden derlediği bilgilere göre, Gazze saldırısının başladığı 7 Ekim’den bu yana İsrail’e Türkiye’den toplam 259 ticaret gemisi gitti.
Tükiye Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan her ne kadar Natanyahu'yu eleştirse de AK Parti'nin İsrail ile ilişkilerini geliştirmekte karalı olduğunu söyleyebiliriz. Hatta Erdoğan Gazze saldırılarının başlarında "İsrail ile sorunumuz yok" demişti.
Peki Türk köşe yazarları Ankara-Tel Aviv ilikilerini nasıl değerlendiriyor?
AKP neden caydırıcı adım atmıyor?
Cumhuriyet gazetesi köşe yazarı Mehmet Ali Güller Türkiye'nin İsrail'e verdiği tepkiyi şöyle değerlendiriyor:
"AKP ve MHP’den gele gele kola-kahve eylemi geldi. Bakkaldan kola alıp yerlere dökerek, müşterilerin ellerindeki kahveleri alarak İsrail’e “sert tepki” gösteriyorlar!
Bakkaldan kola alıp yere dökünce İsrail’e yaptırım uygulanmış olmayacağını, tersine para kazandırılmış olacağını düşünemeyeceklerini sanmıyorum. Bu türden eylemleri, hiçbir şey yapılmıyor denmesin diye, “toplumun gazını almak” amacıyla yapıyor olmalılar ancak...
İsrail’le “one minute” krizinde de benzeri yaşanmıştı: İktidar İsrail’e karşı en sert sözleri sarf ediyor ama İsrail-Türkiye ticareti her yıl artıyordu! Bugün de öyle.
Erdoğan dünyada İsrail’e karşı en sert sözleri söyleyen siyasetçilerin başında geliyor. Ancak ABD ve İsrail’e karşı caydırıcı olacak türden adımları atmıyor: İsrail’e istihbarat sağlayan Kürecik Radarı’nı kapatmıyor, İsrail’e askeri destek veren ABD’nin İncirlik uçuşlarını durdurmuyor, Ceyhan’dan İsrail’e giden yakıt dolu gemileri engellemiyor, NATO mekanizmasına dahil edilen İsrail’in o mekanizmadan çıkarılması için adım atmıyor, örneğin “NATO İsrail’le ortaklık mekanizmasını bozana kadar NATO’nun genişleme stratejisini (ve İsveç’in üyeliğini) onaylamayacağım” demiyor...
Erdoğan’ın sözlerinin sertliği İsrail’i durdurmuyor ama Erdoğan’ın elinde ABD’yi dizginleyecek, İsrail’i caydıracak çok değerli kozlar var.
Peki Erdoğan neden bu caydırıcı adımları atmıyor? Zamanında Ecevit’in, hatta Demirel’in bile atabildiği adımların tekini bile neden Erdoğan atamıyor?
Filistin konusunda duyarlı AKP tabanının işte bunu sorgulaması gerekiyor".
Onlar hep kardeşti
Gazeteci M. Ender Öndeş kaleme aldığı yazısının bir bölümünde "Arada sırada ‘One Minute’ şovları yapılarak bölge halklarına şirin görünmeye çalışsa da, Erdoğan’ın başından beri uyguladığı İsrail’e yaklaşma politikalarıyla uyumlu" görüşünü savunuyor.
Öndeş makalesinin başka bir bölümünde Türkiye-İsrail ilişkilerini şöyle değerlendiriyor:
"AKP iktidarının, ayırt edici özelliği, bir yandan İslami soslu edebiyatını sürdürürken, diğer yandan İsrail’le ekonomik/ticari/askeri ilişkileri zirveye taşıması oldu. TÜİK özel ticaret sistemi verilerine göre AKP iktidarının başladığı 2002 yılında Türkiye’nin İsrail’e ihracatı 861,4 milyon dolar; İsrail’den ithalatı ise 544,5 milyon dolar idi. 2022’de ihracat 6,74 milyar dolara yükselirken ithalat da 2,17 milyar dolara çıktı. Ticaret hacmi de 1,41 milyar dolardan 8,91 milyar dolara ulaştı ve 20 senede yüzde 532 artış gösterdi. Bu süreçler boyunca yaşanan ‘Mavi Marmara’ benzeri krizlerin bile bu ilişkileri bozmadığı çok açık. Bir yanda “İsrail işgalci terör devletidir” gibi laflar edilirken, öte yandan ticari/askeri ilişkilerin tam gaz devam etmesi, klasik AKP riyakârlığını ortaya koyuyor".
ABD ve İsrail'i dost kabul etmesi Erdoğan'a yakışmıyor
Milli gazetesi yazarı İsmail Hakkı Akkiraz İsrail-Türkiye ilişkilerini şöyle yorumluyor:
"Türkiye'nin gerçekte nerede durduğunu belgeler ortaya koymaktadır. Türkiye topraklarında gözü olan ABD ve İsrail’in dost ve müttefik kabul edilmesi Sayın Erdoğan’a ve hükümetine yakışmıyor. Bu yanlıştan acilen dönülmesi gerekir. El altından da olsa Erdoğan ve hükümetinin göstereceği Erbakan’ca dik duruş, tek başına İsrail vahşetini durdurmaya yetecektir. Biz bunu Sayın Erdoğan ve hükümetinden bekliyoruz. Bu tavır bölgede yaşayan Müslümanları, Nasranî Hıristiyanları, Musevi Yahudileri Siyonizm’in zulmünde kurtaracaktır".
yorumunuz